Uwielbiam śnieg. Każdy zimowy słoneczny poranek jest dla mnie jak święto Bożego Narodzenia. Wyjątkowy i pełny energii. A wy lubicie śnieg?
No pewnie, że tak. Bo kiedy jak nie zimą gdy spadnie śniegowa poduszka, lepić bałwany i urządzać najbardziej epickie wojny na śnieżki?
Ale zastanawialiście się dlaczego śnieg pada zimą a nie latem? Oraz do czego może on służyć zwierzętom i drzewom w lesie?
Idąc na spacer do parku lub lasu doskonale widać na śniegu tropy różnych zwierząt prawda? Choć nie zawsze. Ponieważ okazuje się że mamy bardzo różne rodzaje śniegu! Jak wiecie z innego odcinka Spotkań z piórem i pazurem pod tytułem „Dlaczego mgła w lesie znika”, chmury i nasza jesienna mgła to prawie to samo. Oczywiście chmury są dużo wyżej.
Aby spadł śnieg potrzebne są chmury pełne malutkich kropelek wody i odrobina drobnego pyłu. Dzieje się tak ponieważ aby mógł się uformować płatek śniegu lub kropla deszczu potrzebny jest malutkie ziarenko pyłku. Właśnie wokół tego ziarenka przy ujemnej temperaturze zaczyna krystalizować się zawsze sześcioramienny płatek śniegu. Każdy płatek śniegu jest inny. To już z pewnością wiecie ze szkoły.
Ale czy wiecie że śnieg fascynował ludzi od setek lat?
Pierwsze naukowe badania śniegu pochodzą z XVI wieku czyli sprzed ponad pięciuset lat, gdy w Polsce można było spotkać rycerzy zakutych w swoje zbroje.
Zauważono wtedy że każdy płatek śniegu jest innego kształtu oraz mogą być różnej wielkości.
Rekordowe płatki śniegu
Gdy łapiemy na rękawiczkę pojedynczy płatek śniegu jest on wielkości połowy łebka od szpilki ale czasami zdarzają się znacznie większe płatki śniegu. Wręcz kolosalne. Największy płatek śniegu został wpisany do księgi rekordów ginessa ponieważ miał 38 cm szerokości o 10 cm grubości (czyli był długości 4 tabliczek czekolady położonych koło siebie) i spadł on w stanach zjednoczonych w 1887 roku. Duże płatki wielkości trzech tabliczek czekolady spadają czasem na Syberii w Rosji czyli całkiem niedaleko od nas.
Jak powstaje śnieg?
Gdy uformuje się w chmurze płatek śniegu robi się on tak ciężki, że nie może go utrzymać chmura w sobie i zaczyna opadać na ziemie po drodze łączy się z innymi płatkami śniegu i opada coraz to szybciej całymi płatami – dzieje się tak szczególnie na początku zimy. Jeśli śnieg mijając w drodze na ziemie spotka prąd ciepłego powietrza lekko się nadtapia i spada w postaci mokrego śniegu który łatwo się ubija w naszych rękach w śniegowe kule.
Z takiego śniegu możemy zbudować fantastycznego bałwana. Jeśli natrafi na zimne powietrze spada bardzo suchy i jest sypki – robienie kul śnieżnych już wtedy nie jest takie łatwe. Czasem zdarza się, że śnieg kilkukrotnie jest unoszony przez ciepłe powietrze do góry i z powrotem spada na ziemie i znów jest unoszony, spotyka również przechłodzone kropelki wody i tworzą razem ziarna lodowe które wędrując kilka razy w górę i dół tworzą kule gradowe.
Taka kula gradowa opada z dużą prędkością na ziemie i potrafi połamać gałęzie lub zostawić wgniecenia na naszych samochodach.
Dlaczego śnieg pada zimą? I czy śnieg pada tylko na Ziemi?
Śnieg pada nie tylko na ziemi. Zaobserwowano jego opady również na Marsie. Lecz śnieg na Marsie nie dociera na jego powierzchni ponieważ po drodze znika bądź jak mówią naukowcy sublimuje. A dlaczego śnieg pada na Ziemi zimą?
Ponieważ zimą mamy dużo zimnego powietrza które nie topi płatków na krople deszczu tylko pozwala im opaść na ziemię. Latem również potrafi spaść śnieg lecz spotykając po drodze ciepłe letnie powietrze topi się i dociera do ziemi w postaci kropel deszczu lub gradowych kul.
Wesprzyj podcast. Dołącz do fantastycznych Patronek i Patronów, którzy pomagają tworzyć Blizejlasu.pl i zmieniają Świat na lepszy.
Wielkie dzięki za wsparcie! Jesteś bohaterem na moim profilu!
10 zł
MIESIĘCZNIE
- Twoje nagrody:
Zestaw nasion z najpiękniejszych sosen z Puszczy Noteckiej do wysiania własnego mini lasu
Dostęp do zamkniętej grupy na Facebooku tylko dla Patronów
Dostęp do materiałów w Strefie Patrona (pomoce naukowe do nauki biologii w szkole, scenariusze zajęć w terenie)
Dostęp do specjalnej relaksującej playlisty na Spotify dla rodziców
Wielkie dzięki! Twoje 20 zł jest dla mnie prawdziwym wsparciem!
MIESIĘCZNIE
- Nagrody z poprzedniego kroku oraz:
Płyta CD z opowiadaniami Blizejlasu.pl z osobistą dedykacją
Przedpremierowy dostęp do materiałów audio w Patronite Audio oraz w Strefie Patrona
Dostęp do „Zielono w głowie” – rozmowy z ciekawymi gośćmi na temat przyrody, ekologii i wszystkiego dookoła lasu
Wielkie dzięki to zdecydowanie za mało! Blizejlasu.pl Cię kocha!
50 zł
MIESIĘCZNIE
- Wszystkie nagrody z poprzednich kroków oraz:
Jeśli będziesz w okolicy, zapraszam na spacer edukacyjny w Puszczy Noteckiej
Fantastyczna chusta z motywem leśnym
Czy śnieg jest zawsze biały?
A wy jak myślicie? Okazuje się, że nie zawsze. Po pierwsze śnieg jest przeźroczysty tzn pojedynczy płatek ale gdy jest ich więcej mamy wrażenie że są białe. Zupełnie jak wy często zimą gdy pada śnieg otwieram buzię i staram się łapać do niej płatki śniegu. Są miejsca na ziemi gdzie śnieg ma kolor, smak i zapach arbuza. Serio! Wynika to z obecności specjalnych alg (takie malutkie roślinki żyjące w wodzie) które potrafią kwitnąć nawet na śniegu po długiej mroźnej zimie gdy powierzchnia śniegu lekko się ogrzeje.
Niestety jedzenie dużej ilości tego słodkiego śniegu powoduje u ludzi silne rozwolnienie czyli biegunkę. W Antarktyce (gdy patrzycie na globus to ta biała śnieżna czapka będąca na jego spodzie) znaleziono również śnieg koloru: czerwonego, zielonego, żółtego, brązowego a nawet czarnego.
A czy zastanawialiście się po co zimą pada śnieg?
Naukowcy również się zastanawiali i odkryli, że śnieg pełni bardzo ważną rolę w przyrodzie. Oczywiście dostarcza on nam bardzo dużo radości J. Jednak w zimowym lesie śnieg jest bardzo potrzebny. Śnieg jest zbiornikiem wody która jest bardzo potrzebna roślinom i zwierzętom podczas wiosennych roztopów. Dzięki niemu wolno rozmarzająca ziemie dobrze się nawadnia i pozwala roślinom o krótkich korzonkach na szybki wzrost wiosną.
Czasami nazywamy śniegową kołderką prawda?
Okazuje się że w tym powiedzeniu jest bardzo dużo prawdy. Pomimo że śnieg jest zimy to i tak jak dużo cieplejszy niż zimowe powietrze. Pod śniegiem temperatura waha się na poziomie od -4 do -10 stopni Celsiusa. A zimowe powietrze może mieć temperaturę nawet minus 98 stopni Celsiusa. Oczywiście nasze polskie zimy nie są tak surowe ale czasem zdarza się że mamy temperaturą bliską minus 20 a nawet 30 stopni Celsiusa.
Właśnie wtedy śnieg jest niesamowitym schronieniem dla bardzo wielu zwierząt i roślin.
Gdyby mamy bezśnieżne ale zimne zimy wiele zwierząt i roślin nie przeżywa tego trudnego czasu. Pod śniegiem znajdują schronienie różne rodzaje zwierząt. Oczywiście pierwsze na myśl przychodzą nam myszki, nornice i inne gryzonie ale naukowcy zaobserwowali że w śniegu uwielbiają chować się również różne ptaki aby przetrwać zimową noc jak najmniej wychładzając swój organizm.
Czy wiecie, że śnieg jest również sprzymierzeńcem zająców?
Dzięki swoim dużym tylnym łapom, które na śniegu zachowują się jak rakiety śnieżne, zające mogą bardzo szybko biegać i uciekać przed lisami i innymi drapieżnikami. Dodatkowo jeśli spadnie sporo śniegu zające stojąc na nim mogą łatwo sięgać do pączków drzew i krzewów które są ich zimowym przysmakiem.
Na dalekiej północy.
Ludzie żyjący na dalekiej północy, Innuici, również zauważyli, że śnieg może być bardzo dobrym schronieniem przed zimnym mroźnym powietrzem. Wiecie jak wykorzystali śnieg? Oczywiście budując igloo! Igloo to taki domek który powstaje z wyciętych nożem płytek sprasowanego śniegu. Jedna osoba może zbudować Igloo w ciągu niecałej godziny.
Wnętrze takiego domku wyłożone jest najczęściej skórami zwierząt. Tylko czy w igloo nie jest tak zimno jak w naszej lodówce? Okazuje się że nie. Kilku osobowa rodzina mieszkająca w igloo potrafi ogrzać je nawet do 15 stopni powyżej zera. Służy im do tego temperatura ich ciał oraz mała tłuszczowa lampka na której przyrządzają również posiłki. Ale czy w takim razie igloo się nie topi?
Ponieważ na dworze jest bardzo zimno topniejący od środka śnieg momentalnie zamienia się w lód i jest wciągany do takiej tafli śniegowej do środka powodując dokładniejsze jeszcze uszczelnienie pomiędzy blokami tworzącymi ściany tego śniegowego domku.
Czasem ludzie północy nie określają zimna będącego na dworze za pomocą termometrów lecz mówią, że pogoda jest na dwa lub trzy psy. Znaczy to tyle że aby przeżyć noc na dworze trzeba spać razem z dwoma lub trzyma psami 🙂
Czy chcielibyście zrobić sztuczny śnieg w domu? Będzie potrzebowali do tego sody (takiej kuchennej) i pianki do golenia. Poproście rodziców o pomoc w zakupach. Oba składniki sztucznego śniegu znajdziecie w każdym sklepie.
Potrzebujecie 10 opakowań sody oraz 1 piankę do golenia. Wsypcie do dużej miski sodę a następnie dodajcie całą piankę do golenia. Następnie możecie rękoma lub łyżką wymieszać całą masę aby dobrze się połączyła.
Jeśli chcecie aby śnieg był zimny wstawcie go na godzinę do lodówki. Jeśli nie możecie od razu przystąpić do zabawy sztucznym śniegiem.
